Những lỗi thường gặp khi lắp đặt âm thanh thông báo và cách khắc phục

Nhiều hệ thống âm thanh thông báo bị nhiễu, méo tiếng hoặc hụt tín hiệu không hẳn do loa hay amply, mà xuất phát từ hệ thống dây dẫn. Việc dùng dây quá nhỏ, chất lượng vật liệu kém có thể làm suy hao tín hiệu, khiến âm thanh yếu đi và dễ “ăn” nhiễu từ đường điện xung quanh.

Bên cạnh đó, đấu sai cực (+/–) cũng là lỗi khá hay gặp. Khi loa bị đấu ngược cực, âm thanh có thể lệch pha, dẫn đến tiếng nghe mờ, thiếu lực, thậm chí bị triệt tiêu ở một số vị trí. Ngoài ra, nếu thi công với quá nhiều mối nối, nguy cơ tiếp xúc kém hoặc đứt quãng sẽ tăng lên, làm tín hiệu chập chờn và thiếu ổn định.

Cách khắc phục

Để đường truyền âm thanh sạch và ổn định, nên sử dụng dây loa/dây tín hiệu đạt chuẩn, ưu tiên lõi đồng tinh khiết nhằm giảm suy hao trên đường dây. Đồng thời, cần giảm tối đa các điểm nối và nếu bắt buộc phải nối thì dùng jack, domino, phụ kiện chuyên dụng để đảm bảo tiếp xúc chắc chắn. Cuối cùng, kỹ thuật viên nên kiểm tra phân cực loa kỹ lưỡng trước khi nghiệm thu để tránh lệch pha, giúp âm thanh phát ra rõ ràng, đồng đều và mạnh hơn.

Không chia vùng âm thanh hợp lý

Nhiều công trình lắp hệ thống âm thanh thông báo nhưng chỉ cấu hình một vùng phát duy nhất. Hậu quả là khi cần phát thông báo cho một khu vực cụ thể (ví dụ: tầng 1, kho, bãi xe…), đơn vị vận hành không thể chọn vùng mà buộc phải phát toàn bộ, gây bất tiện và thiếu linh hoạt.

Việc không tách zone cũng khiến âm lượng khó cân bằng giữa các khu vực: chỗ nhỏ thì nghe quá lớn gây khó chịu, còn khu vực rộng hoặc ồn lại quá nhỏ, người nghe không tiếp nhận rõ thông tin.

Cách khắc phục

Giải pháp là trang bị bộ chia vùng (zone selector) hoặc sử dụng amply hỗ trợ nhiều zone, cho phép bật/tắt từng khu vực hoặc phát theo nhóm tùy nhu cầu.

Khi mỗi zone có thể chỉnh âm lượng độc lập, hệ thống vừa dễ vận hành vừa đảm bảo thông báo rõ ràng, đúng nơi – đúng lúc. Tốt nhất, việc chia vùng nên được tính từ giai đoạn thiết kế để tối ưu đi dây, giảm phát sinh và tiết kiệm chi phí thi công.

Thiếu thiết bị chống hú – chống nhiễu

Trong quá trình sử dụng, các sự cố như micro bị hú rít hoặc loa phát ra tiếng ù nền xảy ra khá thường xuyên. Nguyên nhân có thể đến từ micro chất lượng thấp, độ nhạy không phù hợp, hoặc tín hiệu bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ các thiết bị khác trong công trình.

Nếu không xử lý triệt để, chất lượng âm thanh sẽ giảm rõ rệt, gây khó chịu cho người nghe và làm thông báo mất hiệu quả.

Cách khắc phục

Để hạn chế hú và nhiễu, nên ưu tiên dùng micro chất lượng tốt, độ nhạy phù hợp với môi trường và mục đích sử dụng. Đồng thời, có thể bổ sung thiết bị chống hú (feedback destroyer) để triệt các dải tần gây cộng hưởng, giảm tối đa tiếng rít.

Ngoài ra, cần thi công đúng kỹ thuật: đi dây tín hiệu tách khỏi dây điện, tránh chạy chung ống/máng nhằm giảm nhiễu xuyên âm, giúp tín hiệu sạch và ổn định hơn.

Không kiểm thử hệ thống trước khi bàn giao

Không ít hệ thống sau khi lắp xong lại bàn giao ngay mà chưa kiểm tra đầy đủ. Việc bỏ qua khâu test từng zone khiến các lỗi như mất tiếng ở một nhánh loa, đấu sai, chập chờn… không được phát hiện kịp thời.

Ngoài ra, nhiều dự án cũng không test mức tải cao hoặc chạy thử kéo dài, nên đến khi vận hành thực tế mới phát sinh tình trạng méo tiếng, quá tải, protect amply.

Cách khắc phục

Kỹ thuật viên cần thực hiện kiểm tra theo quy trình: test từng loa – từng zone – từng chức năng một cách tuần tự. Các bài test nên bao gồm: thử thông báo bằng micro, phát nhạc nền, kiểm tra chế độ cảnh báo (nếu có) để đảm bảo mọi kịch bản đều hoạt động ổn định.

Cuối cùng, nên lập checklist nghiệm thu/bàn giao rõ ràng (zone, công suất, vị trí loa, tình trạng vận hành) để chủ đầu tư dễ kiểm soát chất lượng và hạn chế rủi ro phát sinh về sau.