Âm thanh vòm là gì? Âm thanh 3D là gì?

Âm thanh vòm (Surround Sound) và Âm thanh 3D (3D Audio) đều là những công nghệ âm thanh tiên tiến mang lại trải nghiệm sống động và chân thực cho thiết bị âm thanh nhưng chúng có những khác biệt cơ bản về cách thức tạo ra âm thanh và mục đích sử dụng. Hãy cùng với SIHA tìm hiểu về hai loại âm thanh này nhé!

1. Âm Thanh Vòm (Surround Sound)

Âm thanh vòm là một công nghệ âm thanh mà âm thanh được phát ra từ nhiều loa đặt xung quanh người nghe, tạo ra một không gian âm thanh bao quanh. Nó được thiết kế để tạo ra cảm giác âm thanh đến từ nhiều hướng khác nhau như trước, sau, trái, phải, giúp người nghe cảm thấy mình đang ở trung tâm của không gian âm thanh.

Cách thức hoạt động

Hệ thống loa: Âm thanh vòm thường sử dụng hệ thống loa đa kênh ví dụ như 5.1, 7.1 hoặc 9.1 trong đó:

• • Số đầu tiên (ví dụ 5, 7) chỉ số lượng loa xung quanh người nghe.

  • Số sau dấu chấm (.1) là số lượng loa subwoofer dùng để phát âm thanh trầm (bass).

Vị trí loa: Các loa được đặt xung quanh phòng theo các vị trí nhất định (trước, sau, trái, phải) để âm thanh từ các hướng khác nhau đến tai người nghe, tạo hiệu ứng bao trùm.

Ứng dụng

Âm thanh vòm thường được sử dụng trong rạp chiếu phim, hệ thống giải trí gia đình (home theater) hoặc trò chơi điện tử, nơi người nghe cần cảm nhận âm thanh đến từ nhiều hướng.

Các định dạng phổ biến của âm thanh vòm bao gồm Dolby Surround, DTS, Dolby Atmos.

• • Dolby Surround là một trong những định dạng âm thanh vòm đầu tiên được phát triển bởi Dolby Laboratories. Nó được giới thiệu vào năm 1982, chủ yếu sử dụng trong các bộ phim để tạo ra trải nghiệm âm thanh bao quanh người xem.

  • DTS là một định dạng âm thanh vòm khác, được phát triển bởi Digital Theater Systems và cạnh tranh trực tiếp với Dolby. DTS xuất hiện lần đầu trong các rạp chiếu phim vào năm 1993.

  • Dolby Atmos là một công nghệ âm thanh vòm tiên tiến hơn, được phát triển bởi Dolby Laboratories, giới thiệu lần đầu vào năm 2012. Atmos mang đến âm thanh 3D hoàn chỉnh, tạo cảm giác âm thanh không chỉ bao quanh người nghe, mà còn từ phía trên và phía dưới.

Ưu điểm

• Tạo cảm giác âm thanh bao quanh người nghe từ nhiều hướng, giúp trải nghiệm phim ảnh hoặc chơi game trở nên sống động hơn.

• Có khả năng tái tạo âm thanh từ các cảnh hành động hoặc âm thanh môi trường chân thực hơn.

Nhược điểm

• Phụ thuộc vào vị trí loa: Để tận dụng hết khả năng của âm thanh vòm, các loa phải được đặt đúng vị trí trong phòng.

• Cần nhiều thiết bị: Cần nhiều loa và không gian để sắp xếp loa cho đúng vị trí.

2. Âm Thanh 3D (3D Audio)

Âm thanh 3D là công nghệ âm thanh tạo cảm giác âm thanh không chỉ từ xung quanh mà còn từ tất cả các hướng, bao gồm trên và dưới, giúp người nghe cảm nhận âm thanh theo cách tự nhiên hơn. Mục đích của âm thanh 3D là tái hiện âm thanh giống như trong thực tế, nơi âm thanh có thể đến từ mọi không gian trong môi trường xung quanh.

Cách thức hoạt động

Công nghệ âm thanh: Âm thanh 3D sử dụng các kỹ thuật xử lý âm thanh tiên tiến để mô phỏng cách âm thanh di chuyển qua không gian và cách tai người tiếp nhận âm thanh từ mọi hướng, tạo cảm giác chiều sâu và không gian 3 chiều.

Không cần nhiều loa: Khác với âm thanh vòm, âm thanh 3D không nhất thiết cần nhiều loa. Nó có thể được tạo ra qua tai nghe hoặc loa thông thường, thông qua kỹ thuật mô phỏng không gian (spatial audio) và HRTF (Head-Related Transfer Function), giúp tai người nghe cảm nhận âm thanh như đến từ mọi phía, kể cả từ trên đầu hoặc dưới chân.

Ứng dụng

Tai nghe: Âm thanh 3D thường được ứng dụng trong tai nghe, đặc biệt là trong game và trải nghiệm thực tế ảo (VR), để tạo cảm giác âm thanh đến từ nhiều hướng, kể cả trên và dưới.

Trò chơi và thực tế ảo (VR/AR): Âm thanh 3D giúp người chơi hoặc người dùng VR/AR cảm thấy mình đang ở trong một môi trường âm thanh thực tế hơn.

Apple’s Spatial Audio là một ví dụ về công nghệ âm thanh 3D, sử dụng trong các sản phẩm như AirPods.

Ưu điểm

• Tạo cảm giác âm thanh đa chiều thực tế, bao gồm cả trên và dưới, mang lại trải nghiệm tự nhiên hơn cho người nghe.

• Không cần hệ thống loa phức tạp, có thể tái tạo âm thanh 3D qua tai nghe hoặc loa đơn lẻ.

Nhược điểm

• Yêu cầu công nghệ cao: Để có trải nghiệm tốt nhất, cần các thiết bị hỗ trợ âm thanh 3D hoặc nội dung được mã hóa sẵn.

• Tính phổ biến thấp hơn: So với âm thanh vòm, công nghệ âm thanh 3D vẫn đang phát triển và chưa được áp dụng rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực.

Tùy vào mục đích sử dụng, bạn có thể chọn âm thanh vòm cho trải nghiệm xem phim gia đình hoặc chọn âm thanh 3D cho trải nghiệm chơi game hoặc thực tế ảo sống động hơn. Hi vọng với bài viết này của chúng tôi sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích.